Rak piersi jest to nowotwór złośliwy powstający z komórek gruczołu piersiowego, który rozwija się miejscowo w piersi oraz daje przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych (np. płuc, wątroby, kości i mózgu).
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Najczęściej chorują kobiety po 50 roku życia, zdarza się również u młodych kobiet. Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do wzrostu ryzyka zachorowania. Rak piersi jest nowotworem w dużym stopniu uleczalnym – warunkiem jest rozpoznanie choroby we wczesnym stadium.
Czynniki rozwoju raka piersi
- Płeć – większość przypadków raka piersi występuje wśród kobiet. Rak piersi w populacji mężczyzn to zaledwie 1% wszystkich zachorowań na ten rodzaj nowotworu.
- Wiek – najwięcej zachorowań występuje wśród kobiet po 50 roku życia.
- Obciążenia genetyczne – zwiększone ryzyko wystąpienia raka piersi związane jest zwykle z mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2. Występują one u około 3-5% kobiet, czynniki hormonalne: wieloletnie stosowanie hormonalnej terapii zastępczej w przebiegu menopauzy.
- Nadwaga i otyłość
- Mała aktywność fizyczna
- Częste spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze nasycone
- Regularne i częste spożywanie alkoholu
Jak można zmniejszyć ryzyko zachorowania?
- Odpowiednia dieta
- Ograniczenie spożywania alkoholu, palenia tytoniu i innych używek
- Ograniczenie stosowania antykoncepcji doustnej oraz hormonalnej terapii zastępczej
- Karmienie piersią
- Macierzyństwo przed 30 rokiem życia
- Samobadanie piersi raz w miesiącu
- Regularne badania diagnostyczne w postaci mammografia i i USG
- Badanie molekularne w przypadku kobiet, w rodzinie których były przypadki raka piersi
Samobadanie piersi
– bardzo ważny element wczesnego wykrywania raka piersi – stań przed lustrem, poszukaj zmian w kształcie, symetrii, zarysie piersi – wykonaj co miesiąc, optymalnie tydzień po zakończeniu miesiączki – jesteś po menopauzie – badaj się w te same dni każdego miesiąca.
Instrukcja samobadania piersi
- Opuść ręce swobodnie
- Unieś ręce do góry
- Załóż ręce na głowę
- Oprzyj ręce na biodrach
- Oprzyj silnie ręce na biodrach, jednocześnie pochyl tułów do przodu
- Uciskając brodawkę, sprawdź czy nie wydobywa się z niej wydzielina
- Wykonując ruchy spiralne opuszkami palców, uciskaj pierś i jej okolice, poszukaj zgrubień i guzików. Sprawdź, czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych w okolicach pachowych.
- Badanie powtórz w pozycji leżącej
- Powtórz wszystkie czynności badając drugą pierś
Co powinno nas zaniepokoić?
- Zmiana wielkości i kształtu piersi nieustępująca po miesiączce
- Guziki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą
- Zmiana koloru skóry piersi
- Wciąganie skóry piersi
- Pomarszczenie lub łuszczenie się skóry piersi
Wszelkie zmiany należy skonsultować z lekarzem – nie każda zmiana to rak, mogą to być zmiany zapalne lub nowotwory łagodne, tylko leczenie zapobiegnie przekształceniu w nowotwory złośliwe.